ABD ve Çin Ticaret Anlaşması Yaptı. Yeni Dönemin Şifreleri Neler?
12 Mayıs 2025 itibarıyla ABD ve Çin, uzun süredir devam eden ticaret savaşlarını sonlandıran kapsamlı bir anlaşmaya imza attı. Bu gelişme, küresel ekonomi açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Geçmişten Günümüze: ABD-Çin Ticaret Gerilimleri
ABD ile Çin arasındaki ticari ilişkiler, 2018 yılında başlayan ve “tarihin en büyük ticaret savaşı” olarak nitelendirilen süreçle ciddi şekilde gerildi. ABD, Çin’den ithal edilen 34 milyar dolar değerindeki 800’den fazla ürüne yüzde 25 ek gümrük vergisi uygulamaya başladı. Çin ise buna misilleme olarak ABD ürünlerine ek vergi getirdi. Bu süreçte, ABD’nin Çin’i “kur manipülatörü” olarak ilan etmesi ve Çin’in “Made in China 2025” planı da gerginliği artırdı. ABD, Çin’in yüksek teknoloji alanında devlet destekli büyüme stratejisini adil rekabete aykırı buldu.
2025 Anlaşmasının Detayları
2025 yılında varılan yeni ticaret anlaşması, önceki gerilimleri sona erdirmeyi ve iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri yeniden yapılandırmayı hedefliyor. Anlaşmanın öne çıkan maddeleri şunlardır:
Tarifelerin Azaltılması: ABD, 15 Aralık’ta açıkladığı ve 160 milyar dolar değerinde Çin menşeli tüketici ürününe ek vergi uygulama kararından vazgeçti.
Çin’in Alım Taahhüdü: Çin, gelecek 2 yıl içinde ABD’den 200 milyar dolar değerinde mal ve hizmet satın almayı taahhüt etti. Bu alımlar; 75 milyar dolar değerinde imalat ürünleri, 50 milyar dolar değerinde enerji, 40 milyar dolar değerinde tarım ürünleri ve 35-40 milyar dolar değerinde hizmetleri kapsıyor.
Teknoloji Transferi ve Fikri Mülkiyet: Çin, iç pazarına erişim sağlama karşılığında yabancı şirketlerin, Çin şirketlerine zorla teknoloji transferi yapması şartından vazgeçti. Ayrıca, fikri mülkiyet hakları konusunda adımlar atılması kararlaştırıldı.
Finansal Hizmetler ve Kur Politikası: ABD bankalarının, sigorta ve diğer finans hizmetleri şirketlerinin Çin’de genişlemesi için mevcut bariyerler kaldırılacak. Çin, para biriminin değerinin düşmesini önleyecek tedbirler alacak.
Anlaşmazlıkların Çözümü: Taraflar, ortaya çıkacak anlaşmazlıkları çözmek için istişareye başvuracakları bir mekanizma kuracak.
Küresel Ekonomiye Etkileri
Bu anlaşma, sadece ABD ve Çin için değil, küresel ekonomi için de olumlu bir gelişme olarak görülüyor. Ticaret savaşlarının sona ermesi, küresel tedarik zincirlerinin istikrar kazanmasına ve yatırımcı güveninin artmasına katkı sağlayacak.
Ancak, uzmanlar, anlaşmanın uygulanabilirliği ve tarafların taahhütlerini yerine getirme konusundaki kararlılığının, uzun vadeli etkileri belirleyeceğini vurguluyor.
Sonuç
ABD ve Çin arasında varılan 2025 ticaret anlaşması, uzun süredir devam eden ekonomik gerilimleri sona erdirme potansiyeline sahip. Anlaşmanın başarılı bir şekilde uygulanması, küresel ekonomik istikrarın sağlanmasına önemli katkılar sunabilir.
