ABD-Çin Gerilimi: Küresel Ekonomiyi Etkileyen Güç Savaşı. ADB Neyi Hedefliyor? Çin’in Bir Sonraki Hamlesi Ne Olacak? ABD Çin Gerilimine Bir Göz Atalım…

Dünya siyasetinde son yılların en dikkat çekici başlıklarından biri hiç kuşkusuz ABD ile Çin arasındaki jeopolitik ve ekonomik gerilim. Ticaret savaşlarıyla başlayan bu çekişme; teknoloji, güvenlik, diplomasi ve küresel liderlik alanlarına kadar uzanan çok katmanlı bir mücadeleye dönüşmüş durumda.

Peki, bu gerilimin arka planında ne var? Bugüne kadar hangi başlıklar öne çıktı? Ve en önemlisi, bu süreç dünya ekonomisini ve finansal piyasaları nasıl etkiliyor?

ABD-Çin Geriliminin Temel Başlıkları

1. Ticaret Savaşları (2018 – …)

Donald Trump döneminde başlayan karşılıklı vergi artırımlarıyla tırmanan ticaret savaşları, ABD’nin Çin’e yönelik ithalat vergilerini artırması ve Çin’in karşı misillemeleriyle büyüdü.
Bu süreçte özellikle çelik, alüminyum, elektronik ve tarım ürünleri hedef haline geldi.

2. Teknoloji Rekabeti

ABD, Huawei, TikTok ve ZTE gibi Çin merkezli teknoloji devlerine casusluk ve veri güvenliği gerekçeleriyle yaptırımlar uyguladı.
Öte yandan Çin de kendi teknolojik bağımsızlığını artırmak için AR-GE ve çip üretimine yoğun yatırım yaptı.

3. Tayvan ve Güney Çin Denizi Gerginliği

Washington’un Tayvan’a silah satışı ve siyasi destek açıklamaları, Pekin tarafından egemenliğe müdahale olarak görülüyor. ABD donanmasının Güney Çin Denizi’ndeki askeri varlığı da Çin’in bölgedeki etkisini sınırlamaya yönelik olarak değerlendiriliyor.

4. Yatırım ve Sermaye Kontrolleri

ABD, Çinli şirketlerin Amerikan borsalarındaki listelenme süreçlerini zorlaştırırken, Çin de dış yatırımlar üzerindeki denetimini sıkılaştırdı. Özellikle teknoloji firmalarının veri paylaşımı konusu iki ülke arasında yasal tartışmalara neden oldu.

Jeopolitik Gerilim Ekonomiye Nasıl Yansıyor?

– Küresel Tedarik Zincirinde Bozulmalar

Ticaret engelleri ve ithalat kısıtlamaları, elektronik, otomotiv ve sanayi ürünlerinde tedarik sorunlarına yol açtı. Bu durum, üretim maliyetlerini ve enflasyonu artırdı.

– Piyasalarda Artan Volatilite

Her yeni açıklama veya yaptırım haberinin ardından borsalarda dalgalanmalar, altın ve dolar gibi güvenli limanlara yöneliş gözlemleniyor.
ABD endeksleri, Çin borsaları ve kripto piyasaları zaman zaman bu gelişmelere sert tepki veriyor.

– Yatırımcı Güveni Zedeleniyor

Uluslararası yatırımcılar için siyasi belirsizlik en büyük risklerden biri. ABD-Çin gerilimi, özellikle Asya ve Pasifik bölgesindeki yatırım ortamını daha temkinli hale getiriyor.

Türkiye ve Gelişmekte Olan Ülkeler Açısından Yansımalar

• İhracat Olanakları: ABD ve Çin’in birbirine uyguladığı ticaret kısıtlamaları, Türkiye gibi ülkeler için alternatif tedarikçi olma fırsatını doğurabilir.
• Döviz ve Faiz Baskısı: Artan küresel belirsizlikler, gelişmekte olan ülke para birimlerinde değer kaybı, risk primlerinde yükselme ve dış borçlanma maliyetlerinde artış yaratabilir.
• Altın ve Enerji Fiyatları: Gerilim dönemlerinde güvenli limanlara yöneliş nedeniyle altın fiyatlarında yükseliş yaşanabiliyor. Ayrıca, Çin’in sanayi üretimi sekteye uğrarsa, enerji ve hammadde fiyatlarında da oynaklık görülebilir.

Sonuç: Dengeli Bir Rekabet mi, Soğuk Savaş mı?

ABD ve Çin arasındaki çekişme, sadece iki ülke arasındaki ilişkilerden ibaret değil; aynı zamanda küresel güç dengelerinin yeniden şekillendiği bir dönemeç.
Ekonomiden teknolojiye, güvenlikten diplomasiye kadar çok boyutlu olan bu gerilim, önümüzdeki yıllarda da piyasalar ve politikalar üzerinde belirleyici bir etki yaratmaya devam edecek.

Yatırımcılar için bu süreç; hem riskleri hem de fırsatları doğru okuyabilmek açısından stratejik bir dönemi işaret ediyor.